Proefschrift 'Hepatocellular carcinoma: risk groups, surveillance and outcome

Door: Suzanne van Meer

Promotiedatum: 4 oktober 2016

Samenvatting

Hepatocellulair carcinoom (HCC) is wereldwijd een veel voorkomende vorm van kanker en de incidentie in Nederland neemt toe. Surveillance voor HCC is controversieel. Toch adviseren richtlijnen het uitvoeren voor surveillance in hoog-risico patiënten, veelal patiënten met cirrose. Selecteren van de juiste doelgroep blijkt in de praktijk echter lastig. Dit proefschrift laat zien dat ook in aanwezigheid van cirrose, het HCC risico in patiënten met de ziekte van Wilson laag is en surveillance dan ook niet geïndiceerd is. Vervolgens onderzochten we de waarde van surveillance in HCC patiënten in de dagelijkse klinische praktijk in Nederland: surveillance was geassocieerd met het detecteren van kleinere tumoren en een vroeger tumorstadium met impact op de behandelstrategie en was een onafhankelijke voorspeller voor overleving. Wel blijkt er sprake te zijn van een discrepantie tussen de verwachtingen van patiënten ten aanzien van surveillance en het uiteindelijke effect in de praktijk. Betere educatie is dan ook noodzakelijk.

Daarnaast laten we in het tweede deel van dit proefschrift zien dat circa 20% van de HCC patiënten in Nederland geen onderliggende cirrose had. Afwezigheid van cirrose was sterk geassocieerd met het vrouwelijke geslacht, de aanwezigheid van leververvetting of geen risicofactoren voor onderliggend leverlijden. In niet-cirrotische HCC patiënten werden resecties vaker uitgevoerd, ondanks grote tumoren, met een betere algehele overleving in vergelijking met cirrotische HCC patiënten.

In het derde deel van het proefschrift geven we inzicht in de zorg rondom HCC in Nederland. In het afgelopen decennium was er geen trend richting centralisatie van diagnostiek en behandeling van HCC, ondanks de aanbeveling van de Nederlandse richtlijn. Bovendien zijn er significante verschillen in het gebruik van locoregionale behandeling tussen verschillende regio’s. Tenslotte laten we zien dat de uitkomst na resectie of systeemtherapie (sorafenib) voor HCC kan verschillen tussen ziekenhuistypen (academisch versus niet-academische ziekenhuizen).